Чем больше читаю, тем больше понимаю, как много этот человек сделал для нашей культуры, для сохранения языка. Как он бережно относился к нашей истории. И это во времена, когда историю всё время норовили переписать...
Решила сохранить здесь кусочек, чтобы потом перечитывать. Когда читала первый раз - заплакала. В этом абзаце текста уместилась вся боль белорусского народа. И хотя действия романа происходят где-то в середине 19-го века, боль эта не утихла и сейчас...
"Калісьці мы, напэўна, маглі быць вялікія, але не здолелі. Чаму так здарылася з намі? Напэўна, таму, што мы занадта рана растрацілі свае сілы. Мы першыя вызначыліся непакорлівасцю і вечнымі войнамі з Кіевам. Мы не захацелі татар і зрабілі ўсё, каб іх не было. Страцілі на гэтым апошнюю кроў. Потым, пасля гэтага, мы толькі часам абуджаліся, зноў пралівалі апошнюю кроў і зноў засыналі. З тых часоў наша палітычнае быццё скончылася. Ёсць край, які нікому не належыць і, - больш за ўсё, - сваім жыхарам. І ёсць абыякавыя бадай што да ўсяго, як гэтыя камяні, людзі... У іншых ёсць кнігі, правадыры, у іншых ёсць магутныя войскі, у іх ёсць імя. У нас - толькі магілы. Толькі адны магілы, раскіданыя па гэтай зямлі. Курганы на беразе Дняпра, капцы на сялянскіх могілках, твая і мая магільня, сыне... Вось яна... І толькі за гэтыя магілы мы і можам біцца... Да канца."
перевод, если кому интересно